BİK Yönetim Kurulu 2016 yılı 20 nci Toplantısı yapıldı

İSTANBUL / BİK – Toplantıda alınan bazı kararlar özet olarak aşağıda verilmektedir.

BASIN MENSUPLARINA VERİLEN BORÇ PARALAR ve YAPILAN ÖLÜM YARDIMI

Basında fikren veya bedenen çalışanlara verilmesi öngörülen borç para ve yapılacak yardımlara dair esas ve şartların yanı sıra uygulamaya ilişkin sair hususlar; Kurumun teşkiline dair 195 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin üçüncü ve beşinci fıkraları, bu Kanuna dayanılarak yapılan Kurum Yönetmeliğinin 102 ve 103 üncü maddeleri ile yine bu Kanuna dayanılarak Kurum Genel Kurulunda alınan 68 sayılı kararının ilgili maddelerinde düzenlenmiş bulunmaktadır.

Bu mevzuat hükümleri dairesinde anılan Yönetim Kurulu toplantısında yapılan inceleme ve değerlendirme neticesinde;

• Kurum görev alanındaki İstanbul, Ankara, İzmir, Konya, Antalya, Muğla, Mersin, Adana, Manisa, Balıkesir, Trabzon, Kocaeli, Bursa, Hatay ve Sivas illerinde neşrolunan resmi ilan yayınlama hakkını haiz gazetelerde fikren veya bedenen çalışan ve Kuruma başvuruda bulunan (115) basın mensubunun her birine talepleri veçhile 4.200,- Türk Lirası, (1) basın mensubuna ise 2.000,- Türk Lirası olmak üzere toplam 552.800,- Türk Lirasının tutarındaki meblağın 24 aya kadar geri ödemeli faizsiz olarak borç verilmesine,

 

• Kuruma başvuruda bulunan müteveffa 1 gazetecinin varislerine toplam 6.000,- Türk Lirası tutarında ölüm yardımı yapılmasına

 

karar verilmiştir.

 

BASIN AHLAK ESASLARININ İHLAL EDİLDİĞİNE DAİR ŞİKÂYETLER

Basın Ahlak Esasları Hakkında 129 sayılı Genel Kurul kararının 3 üncü maddesine uygunluk arz edecek şekilde tekemmül ettirilen dördü İstanbul, biri Balıkesir ilinde yayınlanan 5 gazete hakkındaki toplam 12 şikâyet dosyasının ayrı ayrı ele alınıp incelenmesi neticesinde;

• İstanbul ve Balıkesir illerinde yayınlanan söz konusu beş gazete ile alakalı toplam 12 şikâyet dosyasının her birinde öne sürülen hususların anılan 129 sayılı Genel Kurul kararının 1 inci maddesinde belirtilen Basın Ahlak Esaslarına aykırılık teşkil etmediği kanaatine varılmış olup ilgili gazeteler hakkında 195 sayılı Kanunun 49 uncu maddesinin (a) bendine göre cezai müeyyide tertip edilmesine mahal olmadığına

 

karar verilmiştir.

 

MEVZUATI İHLAL EDEN MEVKUTELERE VERİLEN CEZALAR

Kurumun görev alanındaki yerlerde münteşir resmi ilan ve reklam yayını ile alakalı gazeteler hakkında Kurum ilgili birimleri tarafından icra edilen iş ve işlemler neticesinde;

• Adana ilinde günlük olarak yayınlanan 1 gazetenin 67 sayılı Genel Kurul kararının diğer ödevler başlıklı 36 ncı maddesi birinci fıkrası;

“Madde 36 – Mevkutelerin her nüshasında tarihinin, sayısının, imtiyaz sahibinin, sorumlu müdürünün (yazı işleri müdürü), varsa tüzel kişi temsilcisinin, yayın türünün, yönetim yerinin, dizilip basıldığı matbaa veya matbaaların gösterilmesinin yanı sıra, basında yerleşik teamüller ile baskı tekniği özellikleri göz önünde bulundurulmak suretiyle her sayfasında tarih, sayfa numarası ve gazete adının yer almasının zorunlu olduğu, ayrıca, bu bilgilerin bulunduğu gazete künye alanlarının 140 santimetrekareyi geçemez.”

                hükmünü,

• İstanbul ilinde günlük olarak yayınlanan 1 gazetenin 67 sayılı Genel Kurul kararının asgari fiili satış adedi başlıklı 55 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi;

 

“Madde 55 – Siyasi Gazetelerin, türüne ve yayın yerlerine göre aşağıda belirtilmiş olan günlük asgarî fiilî satış adetlerinin en az %50’sinin, bayiler aracılığıyla gerçekleştirilmesi şarttır:

 

                        a) İstanbul’da yayınlanan siyasi sabah ve akşam gazeteleri 5.000,”

 

                hükmünü,

• Balıkesir ili Susurluk ilçesinde haftalık olarak yayınlanan 1 gazetenin 67 sayılı Genel Kurul kararının fiili satış adedi ve ortalaması başlıklı 23 üncü maddesinin birinci fıkrası, yayında sürekliliğine ilişkin 32 maddesinin birinci ve ikinci fıkrası ile fiili satış adedine ilişkin 74 üncü maddesinin birinci fıkrası;

 

“Madde 23 – Gazetelerin son nokta-tali bayilerdeki fiili satışlarının; akşam gazeteleri için tarihini taşıdığı gün saat 17:00’ye, diğer gazeteler için ise yine tarihini taşıdığı gün saat 09:00’a kadar süreli yayın dağıtım amacıyla kurulmuş müesseseler aracılığıyla ve yayın türlerine uygunluk sağlayacak şekilde dağıtıma sunulmak suretiyle gerçekleştirilmesi şarttır…”

“Madde 32 – Gazeteler, kanunî kısıtlamalar dışında yayın hayatını aralıksız olarak sürdürmek ve akşam gazeteleri tarihini taşıdığı gün saat 17.00’ye, diğer gazeteler ise saat 09.00’a kadar, içeriğinde resmî ilân ve reklâm olsun veya olmasın, en az iki nüshasını ve bu nüshalara ilişkin sayfalarını elektronik ortamda (JPEG/PDF) Kurum şubelerine veya ilgili valilikler tarafından belirlenen makama ulaştırmak zorundadır.

İstisnai olarak bu Kararın 93 üncü maddesinin üçüncü fıkrasındaki gazeteler, basılı nüshalarını en geç yayın gününü takip eden ikinci iş günü saat 16:00’ya kadar Kurum şubelerine ulaştırırlar…”

“Madde 74 – Bu Bölümün kapsamına dahil gazetelerin her sayısının satış fiyatı, katma değer vergisi dahil 20 Kr.’den, abone bedeli ise her sayısına ait satış fiyatı ile abonelik süresinin çarpımı sonucu bulunacak tutardan az olamaz. Ancak, aynı gazetelerin bayiler eliyle yapılan satış adedi ile bedeli tahsil edilmiş aboneleri toplamının il merkezlerinde en az 250, ilçelerde ise en az 100 adet olması gerekir…”

                hükümlerini,

• Muğla ili Fethiye ilçesinde günlük olarak yayınlanan 1 gazetenin 67 sayılı Genel Kurul kararının kadroya ilişkin 20 nci maddesinin ikinci fıkrası, asgari kadroya ilişkin 73 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile fiili satış adedine ilişkin 74 üncü maddesi birinci fıkrası;

 

“Madde 20 – …

Asgarî kadroda beyan edilen fikir işçileri çalıştıkları gazetelerde, yazılı sözleşmelerinde belirtilen görevler dışında iş yapamazlar. Bu fikir işçileri, başka bir işyerinde gazetecilik mesleği dışında herhangi bir faaliyette bulunamazlar. Bu kişilerin çalıştıkları gazetenin yayınlandığı yerde ikâmet etmeleri zorunludur. Fikir işçilerinin sayıları, görevleri, unvanları, nitelikleri ve diğer hususlar, gazetelerin yayın yerleri esas alınarak ayrı ayrı tespit edilir…”

“Madde 73 – Gazeteler, aşağıda belirtilen görevlerde, fikir işçisi sıfatıyla sarı basın kartı taşıyan veya fikir işçilerine ilişkin çalışma ve sosyal güvenlik mevzuatına ya da kamu yayın organlarının haber hizmetlerinde kamu hukuku statüsüne göre en az dört ayı devamlı olmak üzere toplam on iki ay çalışmış yahut iletişim fakülteleri veya diğer fakültelerin iletişimle ilgili bölümlerinden mezun olmuş veyahut meslek yüksekokullarının iletişimle ilgili bölümlerinden mezun olmak şartıyla basın yayın organlarında fikir işçisi statüsünde İŞKUR İşbaşı Eğitim Programı kapsamındaki çalışma süreleri de dahil en az dört ay ara vermeden çalışmış, asgari sayıda fikir işçisini kadrolarında çalıştırmak zorundadır.

         a) Birinci kategoride olanlar: (1) Sorumlu Müdür (Yazı İşleri Müdürü), (1) Sayfa Editörü, (3) Muhabir,…”

“Madde 74 – Bu Bölümün kapsamına dahil gazetelerin her sayısının satış fiyatı, katma değer vergisi dahil 20 Kr.’den, abone bedeli ise her sayısına ait satış fiyatı ile abonelik süresinin çarpımı sonucu bulunacak tutardan az olamaz. Ancak, aynı gazetelerin bayiler eliyle yapılan satış adedi ile bedeli tahsil edilmiş aboneleri toplamının il merkezlerinde en az 250, ilçelerde ise en az 100 adet olması gerekir…”

hükümlerini

ihlal etmeleri sebebiyle 195 sayılı Kanunun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca günlük olarak yayınlanan 4 gazetenin 1’er (birer) gün, haftalık olarak yayınlanan 1 gazetenin ise 1 (bir) sayı süreyle resmi ilan ve reklamlarının kesilmesine karar verilmiştir.

 

GENEL MÜDÜRLÜK KARARLARINA GAZETELER TARAFINDAN YAPILAN İTİRAZLAR

Kurum tarafından alınan Genel Müdürlük kararlarına yapılan itirazların 195 sayılı Kanunun ihtilâfı hâl ve itiraz mercilerine ilişkin 38 inci maddesi hükmü mucibince Yönetim Kurulu toplantısında görüşülmesi neticesinde;

 

• Tekirdağ ilinde yayınlanan 1 gazetenin, 67 sayılı Genel Kurul kararının kadroya ilişkin 20 nci maddesi ile asgari kadroyu düzenleyen 51 inci maddesine aykırı davranışı nedeniyle daha önce hakkında alınmış olan Genel Müdürlük kararının kaldırılması yönündeki itirazının, Kurum Genel Müdürlüğünce konuyla alakalı tesis edilen işlemlerin yerinde olduğundan hareketle muhatap gazetenin talebinin reddine karar verilmiştir.

 

• Ankara ilinde yayınlanan 1 gazetenin, 67 sayılı Genel Kurul kararının asgari fiili satış adedine ilişkin 55 inci maddesine aykırı davranışı hakkında daha önce alınmış olan Genel Müdürlük kararının kaldırılması yönündeki itirazının değerlendirilmesi sonucunda, bu gazeteye resmi ilan yayınlama hakkının verilmesi kararlaştırılmıştır.