Toplantıda alınan bazı kararlar özet olarak aşağıda verilmektedir.
BASINDA FİKREN veya BEDENEN ÇALIŞANLARA VERİLEN BORÇ PARA; YAPILAN MUHTAÇLIK VE ÖLÜM YARDIMLARI
Kurumun teşkiline dair 195 sayılı Kanun’un 2 nci maddesinin üçüncü ve beşinci fıkraları ile bu Kanun’a dayanılarak yapılan Yönetmeliğin 102 ve 103 üncü maddelerinde, basında fikren veya bedenen çalışanlara verilmesi öngörülen borç para ve yapılacak yardımlara dair esas ve şartların yanı sıra uygulamaya ilişkin sair hususlar, Kurum Genel Kurulu tarafından yine bu Kanun’a dayanılarak alınan, 68 sayılı Genel Kurul kararının ilgili maddelerinde düzenlenmiştir.
Bu düzenlemelerden hareketle anılan Yönetim Kurulu toplantısında;
-Kuruma intikal ettirilen borç para talebini ihtiva eden müracaatların yukarıda sözü edilen mevzuat hükümleri dairesinde değerlendirilmesi neticesinde, Kurum görev alanındaki İstanbul, Ankara, İzmir, Konya, Mersin, Bursa, Hatay, Zonguldak, Tekirdağ, Denizli, Sakarya ve Mardin illerinde neşrolunan resmi ilan yayınlama hakkını haiz Gazetelerde fikren veya bedenen çalışan 33 personelin her birine faizsiz ve 6/12/24 ay geri ödemeli 4.200,- Türk Lirası olmak üzere toplamda 138.600,- Türk Lirası borç para verilmesi,
-Aynı mevzuat hükümleri uyarınca Kuruma başvuruda bulunan müteveffa gazetecinin varislerine 6.000,- Türk Lirası ölüm yardımı yapılması kararlaştırılmıştır.
BASIN AHLAK ESASLARININ İHLAL EDİLDİĞİNE DAİR ŞİKÂYETLER
Basın Ahlak Esasları Hakkında 129 sayılı Genel Kurul kararının 3 üncü maddesine uygunluk arz edecek şekilde tekemmül ettirilen İstanbul ilinde yayınlanan 3, Zonguldak ilinde yayınlanan 1 Gazeteye dair 3, İzmir ilinde yayınlanan 2 ve Bursa ilinde yayınlanan 1 olmak üzere toplam 7 Gazete hakkındaki 9 dosyanın incelenmesi neticesinde;
– İstanbul ilinde yayınlanan 1 Gazete hakkındaki şikayet dosyası ile Zonguldak ilinde 1 Gazeteye ilişkin üç ayrı şikâyet dosyalarında öne sürülen hususların, söz konusu Genel Kurul kararının 1 inci maddesinde belirtilen Basın Ahlak Esaslarına aykırılık teşkil etmediği kanaatine varıldığından, ilgili Gazeteler hakkında 195 sayılı Kanunun 49 uncu maddesinin (a) bendine göre cezai müeyyide tertip edilmesine mahal olmadığına,
– Öte yandan, İstanbul ve İzmir illerinde yayınlanan 2’şer Gazete ile Bursa ilinde yayınlanan 1 Gazetenin benzer konudaki muhtelif tarihli nüshalarında yayımlanan haber, köşe yazıları ve fotoğraflarla alakalı olarak Basın Ahlak Esaslarına aykırı davranıldığı gerekçesiyle Basın İlan Kurumu Yönetim Kurulu tarafından resen başlatılan inceleme neticesinde, söz konusu Gazetelere Basın Ahlak Esasları Hakkında 129 sayılı Genel Kurul Kararının 1 inci maddesi ile aynı maddenin (ç), (d) ve (e) bentlerinin;
“Madde 1 – Bir kamu hizmeti olan gazetecilik, kişisel veya ahlaka aykırı amaç ve çıkarlara âlet edilemez ve kamu yararına aykırı bir şekilde kullanılamaz. Haberlerde ve olayların yorumunda gerçeklerden saptırma, çarpıtma veya kısaltma yoluyla amaçlı olarak ayrılınamaz. Doğruluğu kuşku uyandırabilen ve araştırılması gazetecilik imkânları içinde bulunan haberler, araştırılıp doğruluğuna emin olunmadan yayınlanamaz…”
“ç) Suça tahrik veya teşvik edecek ve suç ile mücadeleyi etkisiz kılacak yayın yapılamaz.”
“d) Şiddet ve terörü özendirecek; uyuşturucu maddeler ve her türlü örgüt suçları ile mücadeleyi etkisiz kılacak yayın yapılamaz.”
“e) Küçüklerin ve gençlerin toplum içinde, kişiliklerinin gelişmesini ve korunmasını olumsuz etkileyecek veya onlara yönelik cinsel tacize teşvik eden ve şiddeti özendiren yayın yapılamaz.”
hükümlerini ihlalleri sebebiyle 195 sayılı Kanunun 49 uncu maddesinin (a) bendine göre 1’er (birer) gün süre ile resmi ilan ve reklam kesme cezası uygulanmasına karar verilmiştir.
MEVZUATI İHLAL EDEN MEVKUTELERE VERİLEN CEZALAR
Kurumun görev alanındaki yerlerde münteşir resmi ilan ve reklam yayını ile alakalı Gazeteler hakkında Kurum ilgili Birimleri tarafından icra edilen iş ve işlemler neticesinde;
– Edirne il merkezinde günlük olarak yayınlanan 2 Gazeteye 67 Sayılı Genel Kurul Kararının kadroya ilişkin 20 nci maddesi ile asgari kadro başlıklı 51 inci maddesinin (d) bendi ve bu Gazetelerden birinin anılan Genel Kurul Kararının asgari fiili satışa dair 55 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi;
“Madde 20- Gazeteler, gazete yayınından beklenen amacı gerçekleştirebilecek sayıda kadro ve bu kadrolarda, fikir işçilerine ilişkin çalışma ve sosyal güvenlik mevzuatına uygun olarak kendileri ile yazılı sözleşmeler yapılıp tam gün ve tam ay üzerinden ücretleri ödenen, sigorta primleri ile vergilerinin tahakkukları yaptırılmış fiilen çalışan fikir işçileri bulundurmak zorundadır.
Asgarî kadroda beyan edilen fikir işçileri çalıştıkları gazetelerde, yazılı sözleşmelerinde belirtilen görevler dışında iş yapamazlar. Bu fikir işçileri, başka bir işyerinde gazetecilik mesleği dışında herhangi bir faaliyette bulunamazlar. Bu kişilerin çalıştıkları gazetenin yayınlandığı yerde ikâmet etmeleri zorunludur. Fikir işçilerinin sayıları, görevleri, unvanları, nitelikleri ve diğer hususlar, gazetelerin yayın yerleri esas alınarak ayrı ayrı tespit edilir.
Gazetenin imtiyaz sahibi gerçek kişi ve/veya tüzel kişi ortakları ile birinci derece kan ve sihri hısımlığı bulananlar (İletişim Fakülteleri veya diğer Fakültelerin iletişimle ilgili bölümlerinden mezun olanlar hariç), ilgili gazetelerin asgari kadrolarında yer alamazlar…”
“Madde 51- Gazetelerin, türüne ve yayınlandığı yere göre, ilgili çalışma mevzuatı gereğince, kendileri ile yazılı sözleşme yapıp 20 nci madde hükümlerine uygun olarak çalıştırmak zorunda olduğu fikir işçilerine ilişkin asgarî kadrolar aşağıda gösterilmiştir.
……
d) Kurum’un şubesi bulunan diğer yerlerde yayınlanan günlük gazeteler: (1) Sorumlu Müdür (Yazı İşleri Müdürü), (1) Sayfa Editörü, (4) Muhabir, (1) Yazar veya Düzeltmen.”
“Madde 55- Siyasi Gazetelerin, türüne ve yayın yerlerine göre aşağıda belirtilmiş olan günlük asgarî fiilî satış adetlerinin en az %50’sinin, bayiler aracılığıyla gerçekleştirilmesi şarttır:
…..
- c) Diğer şubelerin bulunduğu yerlerde yayınlanan siyasi sabah ve akşam gazeteleri 500.”
hükümlerini ihlalleri sebebiyle
195 sayılı Kanun’un 49 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca 1’er (birer) gün süreyle resmi ilan ve reklamlarının kesilmesine karar verilmiştir.
RESMİ İLAN ve REKLAM YAYINI İLE ALAKALI MEVKUTELERE DAİR İHTİLAFLARA İLİŞKİN ALINAN KARARLAR
Amasya ili Merzifon ilçesinde neşrolunan bir Gazetenin, aynı yayın yerinde neşrolunan başka bir Gazetenin asgari fikir işçisi kadrosunda istihdam edilen kişilere dair şikâyeti değerlendirilmiş olup, şikayette sözü edilen konuların bir kısmının reddine bir kısmının ise Amasya Valiliği tarafından değerlendirilmesine karar verilmiştir.
BOLU İLİNDE BİR GAZETENİN ADINI DEĞİŞTİRMESİNE İZİN VERİLDİ
Bolu il merkezinde günlük yayın periyodu ile neşrolunan resmi ilan ve reklam yayınlama hakkını haiz bulunan “Bolu Olay” isimli Gazetenin, adını “Olay Gündem” olarak değiştirme talebini havi 22 Eylül 2016 tarihli yazılı müracaatı,
67 sayılı Genel Kurul kararının tür veya ad değişikliği ve yeni yayın başlıklı 33 üncü maddesinin üçüncü fıkrası;
“Yayınlama hakkı olan veya bekleme süresi içinde bulunan mevkutenin adını değiştirme talebinde bulunması halinde, Yönetim Kurulu, yaptıracağı soruşturma sonucunda mevkutenin öne sürdüğü gerekçenin haklı olduğu kanaatine varır ise bekleme süresine tabi olmaksızın ad değiştirmesine karar verir. Tekrar ad değişikliğinin talep edilmesi halinde ise talep aynı usule uyularak Genel Kurul’a intikal ettirilir ve burada karara bağlanır”
hükmü nazara alınmak suretiyle değerlendirilmiş olup, daha önce ad değişikliğinde bulunmadığı anlaşılan ve ayrıca ad değişikliği ile alakalı gerekçesi yerinde görülen muhatap Gazetenin ad değişikliği talebinin kabul edildiği kendisine tebliğ olunduktan itibaren en geç bir ay içinde bu değişikliği yapmak şartıyla bekleme süresine tabi olmaksızın adını “Olay Gündem” olarak değiştirebileceğine karar verilmiştir.