Zam oranları hassas dengeler gözetilerek belirlendi

Basın İlan Kurumu 32. Dönem 8. Genel Kurul Toplantısı, Genel Müdür Cavit Erkılınç’ın konuşmasıyla başladı. Kurumun faaliyetlerine ilişkin bilgiler veren Erkılınç, gündemdeki konulara dair görüşlerini Genel Kurul üyeleriyle paylaştı.

Güncelliğini yitiren mevzuatımızın değiştirilmesi hayati önemde

Kurum mevzuatında yapmak istedikleri değişiklikler hakkında konuşan Genel Müdür Erkılınç, 1961 yılında yürürlüğe giren 195 sayılı Kanunla kurulan Basın İlan Kurumu’nun, o günden bu yana neredeyse hiç değişmemiş, birçok maddesi güncelliğini ve geçerliliğini kaybetmiş mevzuatıyla hizmetlerini sürdürmek zorunda kaldığını ifade etti.

195 sayılı Kanun’daki değişiklik taleplerinin Kurumun idari işleyiş ve teşkilat yapılanmasına yönelik hayati gerekçelerinin yanı sıra Anayasa Mahkemesi’nin kararı doğrultusunda Basın Ahlak Esasları’na ilişkin de önemli düzenlemeleri içerdiğini kaydetti.

Erkılınç, “Yüksek Mahkeme, 2022 yılı Ağustos ayında verdiği pilot kararla Kurumumuzun Basın Ahlak Esasları’na yönelik inceleme yapma yetkisinin bulunduğuna hükmetmiş ancak bu yetkinin dayanağı olan 49. maddenin çerçevesinin bir yıl içinde Meclis tarafından yeniden çizilmesine yönelik karar vermişti.

Kararın hemen ardından olağanüstü toplanan Yönetim Kurulumuz, madde değişikliği yapılana kadar tüm dosyaları beklemeye aldığını kamuoyuna duyurmuştu. Yeni gelen şikâyetlerle birlikte bu kapsamda bekleyen dosya sayısı 100’e yaklaştı. Aradan geçen iki yılı aşkın sürede Meclisimiz gerekli değişikliği yapamadı. Bunun üzerine Anayasa Mahkemesi, 14 dosyayı içeriğine girmeden, haklı haksıza bakmadan daha önceki pilot kararı doğrultusunda sonuçlandırdı.

İşin bir başka vahim tarafı; İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki Metro A.Ş., Basın Ahlak Esasları’na aykırı yayın yapıldığı iddiasıyla bir gazete aleyhine yaptığı başvurunun Anayasa Mahkemesi kararına istinaden beklemeye alınmasına Danıştay nezdinde itiraz etti. Mesele öyle bir hale geldi ki kimseye yaranamıyoruz” şeklinde konuştu.

Hayati meselelerde paydaşlarımızı sorumluluk almaya davet ediyorum

18-21 Kasım tarihleri arasında Tekirdağ, İzmir ve Bursa’da düzenlenen bölge toplantılarında bölgede yayımlanan 300’e yakın gazete ve internet haber sitesinin temsilcisiyle gerçekleştirilen toplantılar hakkında bilgi veren Erkılınç, yayınların görüşlerinin dinlendiği ve beklentilerinin not edildiği toplantılarda “Nitelikli yayıncılığa duyulan ihtiyaç, yayınlarımızın ve sektörün tüm aktörlerinin birlikte hareket etmesinin önemi, resmî ilanların geleceğini tehdit eden çalışmalar, ilan pastasının küçülmesi karşısında alınacak önlemler, gazetelerimiz açısından mahsup uygulamalarımızın önemi, ilan ve reklam ödemelerinde uyguladığımız model, fikir işçilerinin maaş ödemeleri ve özlük hakları ile merdiven altı yayınlarla mücadele” konularına dikkat çekmeye çalıştıklarını söyledi.

Erkılınç, Türkiye geneli yayımlanan tirajı 50 binin üzerindeki yayınlarla iki ayrı toplantı gerçekleştirdiklerini belirterek özellikle tirajı 100 binin üzerindeki yayınların bu sayının altına inme niyetlerinin, Kanunla satışı yüksek gazetelerde yayımlanması zorunlu kılınan resmî ilanların geleceğini tehlikeye attığı ve bugünkü rakamlarla 250 milyon TL’nin üzerinde bir gelir kaybı yaşanacağı konusunda uyarılarda bulunduklarını kaydetti.

Yerel gazeteler için gelir kaybı oluşturabilecek gelişmelere de değinen Genel Müdür Erkılınç, “Benzer bir tehlike yerel gazetelerimiz için de söz konusu. İlanların kısa metinler halinde süreli yayınlara gönderilmesinin düşünüldüğüne dair güçlü duyumlar alıyoruz. İçinde bulunduğumuz hayati meselelerin gazete ve internet haber sitelerimizin hak kayıplarını önleyecek şekilde çözüme kavuşması için tüm paydaşlarımızı bir kez daha uyanık olmaya, sorumluluk almaya ve birlikte hareket etmeye davet ediyorum” ifadelerini kullandı.

Yapılan her zam, ilanların adet bazında düşüşünü artırıyor

Resmî ilan fiyat tarifesine yapılacak zam oranına ilişkin görüşlerini dile getiren Erkılınç, “Son iki yılda yapılan enflasyon üstü zamların getirisinin mi, yoksa götürüsünün mü yüksek olduğunu, hangisi olduğunda daha çok zarar göreceğimizi açıkça tartışmak gerekir” diye konuştu.

2024 yılının ilk 10 ayında resmî ilan adedinin bir önceki yılın aynı dönemine göre reklamlar hariç 7 bin adedin üzerinde azaldığını, adetsel kaybın yıl sonunda 10 bine ulaşmasından endişe ettiklerini belirten Erkılınç, sözlerini şöyle tamamladı:

“Yapılan her zam, ilanların adet bazında düşüşünü artırmakta, kamu kurumlarının ilan vermemek için arayışlara girmesine neden olmaktadır. Resmî ilanların gazetelerde yayımlatılmasının tartışıldığı bir dönemde internet haber sitelerinin de süreli yayın kapsamına alınması, kamu kurumlarının ilan masraflarının ayrıca artmasına ve itirazlarının katlanmasına neden olmuştur. Dolayısıyla gündeme alınmasını takdirlerinize sunacağımız yüzde 32,14 ve yüzde 23,53 oranındaki zam teklifleri ince elenip sık dokunarak, hassas dengeler gözetilerek ve gelebilecek tüm itirazları göğüsleyebileceğimiz şekilde belirlenmiştir. Değilse Kurumumuzun daha çok gelir elde edeceği yüksek bir oran bizlerin de işine gelir, niye buna itiraz edelim?

Yaşanacak her tartışma yeni tarifenin Resmi Gazete’de yayımlanmasını geciktirebilir, yürürlük tarihi birer aylık sürelerle ötelenebilir. Bundan en büyük zararı yayınlarımız görür. Yine de zam oranını beğenmeyen, düşük bulan Genel Kurul Üyelerimiz, gönlünden geçen zam oranı her ne ise elbette bu demokratik ortamda teklif olarak sunabilirler, saygıyla karşılarız.”

Genel Müdür Erkılınç’ın konuşmasının ardından Başkanlık Divanı seçimi yapılarak yoklama alındı ve Genel Kurul Gündemi belirlendi. Yönetim Kurulu Durum Raporu ve Denetçiler Raporları okunduktan sonra Yönetim Kurulu’nun tekliflerine ilişkin sunum yapıldı. Akabinde ise üyeleri belirlenen İlan İşleri, Hukuk İşleri ve Mali İşler Komisyonları çalışmalarına başladı.

Basın İlan Kurumu 32. Dönem 8. Genel Kurulu’nun 29 Kasım 2024 Cuma günü gerçekleştirilecek son oturumunda, komisyonların görüşleri doğrultusunda sunulan teklifler karara bağlanacak.